7 zaskakujących ciekawostek o Karkonoszach. Kiedy wysłano pierwszą pocztówkę z Karpacza, co liczył Liczyrzepa?

Karkonosz, czyli Duch Gór

Najwięcej karkonoskich legend wiąże się z postacią Karkonosza, czyli Ducha Gór. Dziś Karkonosz przedstawiany jest najczęściej jako dobrotliwy starzec, ale na najstarszych niemieckich mapach można dostrzec jego wizerunki, na których przypomina raczej rogatego demona z kosturem (zob. zdjęcie ukazujące Ducha Gór na mapie z 1776 r.). Prawdopodobnie Karkonosz jest dawnym lokalnym bóstwem pogańskim, związanym ze źródłami Łaby. Chrześcijanie próbowali zwalczać jego kult, zastępując postać Karkonosza św. Janem, przez co Duch Gór bywa też nazywany Panem Janem.

Karkonosz ma też mniej dumny przydomek Liczyrzepa, co ma wyjaśniać popularna legenda o tym, jak to Duch Gór zakochał się w śmiertelniczce imieniem Emma lub Dobrogniewa (istnieje wiele wersji legendy). Porwał ją z zamku i trzymał w swojej warowni z surowych skał gdzieś w Karkonoszach, może na szczycie Śnieżki. By pozyskać względy kobiety, zaczął wręczać jej prezenty w postaci magicznych rzep, które zamieniały się we wszystko, czego zapragnęła Dobrogniewa.

Kobieta chciała jednak przede wszystkim wrócić do domu i ukochanego (imieniem Racibor albo Mieszek). Uciekła się do podstępu: poprosiła Karkonosza, by policzył rzepy, jakie wyrastały na polu, by wiedzieć, ile będzie miała życzeń w nadchodzącym sezonie, a gdy bożek zajęty był kalkulacjami, kobieta uciekła do swoich. Karkonosz miał się wtedy srodze zagniewać i rozbić kilka gór – tak mogły powstać niektóre ciekawe formacje skalne, które do dziś można oglądać na Dolnym Śląsku, np. głaz Chybotek w Górach Izerskich i Błędne Skały w Górach Stołowych.

Posłuchajcie jednej z wersji legendy o Karkonoszu: