Żmije już się grzeją w słońcu i łatwo się na nie natknąć. Sprawdź, co zrobić, gdy ukąsi cię ten gad

Słoneczna pogoda sprzyja wygrzewaniu się na słońcu. Okazuje się, że z tej przyjemności chętnie korzystają nie tylko ludzie. Amatorami leżakowania w cieple są także żmije. Wybierając się do lasu warto mieć na uwadze, że można natknąć się na te jedyne jadowite gady występujące w Polsce. Co zrobić, kiedy dojdzie do ukąszenia przez żmiję? Najważniejsze to nie panikować!

Żmije w naszych lasach są dosyć pospolite.

- Żmiję zygzakowatą możemy często spotkać przy bagnach lub innych wilgotniejszych miejscach - mówi Zdobysław Czarnowski, leśnik z Nadleśnictwa Kościerzyna. - Tak jak wszystkie gady uwielbia słońce i przeważnie spotykamy ją, gdy wygrzewa się na polanach czy wręcz na drogach leśnych.

Choć wiele osób może mieć ciarki na plecach na myśl o żmijach, to warto jednak pamiętać, że są one sprzymierzeńcami człowieka. Otóż ich przysmakami są drobne gryzonie, jaszczurki czy mniejsze żaby.

Jak wygląda żmija zygzakowata?

- Ma dosyć dużą zmienność barwną. Możemy spotkać osobniki „tradycyjne” czyli siwe, ale zdarzają się też osobniki brązowe, miedziane czy wręcz czarne - dodaje Zdobysław Czarnowski. - We wszystkich ubarwieniach (oprócz czarnej) rzuca się w oczy zygzak biegnący wzdłuż ciała żmii tzw. „wstęga Kaina”. Jej źrenica jest pionowa ale tego nie polecam sprawdzać.

Bywa, że w lasach można natrafić na starą garderobę żmii, gdy ta zmienia "stylówkę". Okazuje się, że tak jak inne gady, rosną zrzucając starą skórę. Co ciekawe, można poznać, czy żmija jest przed wylinką po tym, że jej oko jest jakby zamglone, a rysunek na grzbiecie nie jest już tak wyraźny.

- W naturze jej wrogami bywają dziki, tchórze borsuki, a nawet jeże. Także niektóre ptaki, jak np. bociany czy myszołowy upolują żmiję - dodaje Zdobysław Czarnowski. - Pomimo iż budzi ona przestrach wśród bywalców lasu, nie jest ona zwierzęciem agresywnym w stosunku do człowieka. Jeżeli nie nadepniemy na nią, lub nie będziemy jej drażnić kijem, nic nam nie grozi. Człowieka kąsa tylko w samoobronie. Należy też wspomnieć iż jad żmii jest niezwykle rzadko śmiertelny dla dorosłego człowieka.

Co zrobić gdy dojdzie do ukąszenia przez żmiję

Między bajki można włożyć opowieści o wysysaniu jadu żmii, czy nacinaniu i wyciskaniu jadu w przypadku ukąszenia. Takim działaniem można bardziej zaszkodzić jak pomóc.Zatem zdecydowanie nie należy tego robić. Najważniejsze to zachować spokój i wezwać pomoc.

- Należy unieruchomić kończynę (podobnie jak przy złamaniu) i jak najszybciej przetransportować poszkodowanego do ośrodka zdrowia czy SOR - radzi Zdobysław Czarnowski.

Unieruchomienie kończyny spowolni wchłanianie się substancji toksycznych. Należy też zdjąć z okolicy ukąszenia biżuterię, czy też odzież, ponieważ może pojawić się opuchlizna. W przypadku pogorszenia lub utraty przytomności należy ułożyć poszkodowanego w pozycji bezpiecznej i obserwować stan oraz czynności życiowe, a jeżeli dojdzie do nagłego zatrzymania krążenia, natychmiast rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową.

Warto nadmienić, że nie każde ukąszenie węża wiąże się z ciężkim zatruciem i stanem zagrożenia życia. Jak wynika z danych Centrum Ratownictwa około 10-30 proc. przypadków dotyczy stopnia G3, czyli tego niebezpiecznego. Zatrucie obejmuje objawy takie jak: rozległy obrzęk nie tylko kończyny, ale też tułowia, znaczną i przedłużającą się hipotensję, a także wstrząs krwotoczny. Pozostałe przypadki są najczęściej umiarkowane i kończą się zwykle obrzękiem kończyny i mało nasilonymi objawami ogólnoustrojowymi, do których należą wymioty, ból brzucha i biegunka, lekkie wahania ciśnienia tętniczego krwi i tachykardia. Jeśli chodzi o zgony, to te zwykle dotyczą 1 proc. przypadków. Na ciężkie objawy najbardziej narażone są dzieci i osoby w podeszłym wieku.

Zdarza się też, że podczas leśnych wędrówek na żmiję natykają się psy. I tu również łatwo o ukąszenia. Jedno jest pewne, im mniejsze zwierzę tym problemy mogą być większe. Psy ukąszone przez żmije powinny jak najszybciej trafić do lekarza weterynarii. Podobnie jak w przypadku ludzi, należy ograniczyć aktywność ruchową do minimum. W każdym przypadku rana po ukąszeniu powinna być oczyszczona i zabezpieczona jałowym opatrunkiem przed zanieczyszczeniem i wtórnym zakażeniem.